‘Kijk de kerk is open, daar moeten we even heen…’ Je hoort het steeds vaker zeggen deze zomer in Zeeland. In dit geval klinken de woorden bij de uitgang van het station terrein van de Stoomtrein Goes – Hoedekenskerke. Het is woensdagmiddag en de jonge moeder duwt de buggy met de jongste van de kinderen die ze bij zich heeft kloek voorwaarts terwijl oma volgt met een ander kleinkind aan de hand. Zelf ben ik er dan net geweest, in de open kerk van Hoedjes ofwel ‘Odekeinskerke’ zoals het ooit, in lang vervlogen tijden, een naam kreeg. Ik kende dit kerkje wel maar wilde wel eens even het Open Kerk gevoel ervaren zoals deze maanden in tientallen Zeeuwse kerken te beleven is.
En ik moet zeggen: de moeite van het binnenlopen zeker waard. Artistieke uitingen van regionale kunstenaars onder het thema Stil-leven, afgewisseld met achtergrond informatie over wat er allemaal in de kerk te zien is aan voorwerpen uit heden en verleden. En natuurlijk iets over de boeiende geschiedenis van dit dorpje in de Zak en het omliggende gebied.
Een dag later een tweede Open Kerk ervaring. Ook mooi maar weer anders. Ik stapte voor het eerst de Heilige Maria Sint Arseniuskerk in Kapelle binnen. Nou ja, voor het eerst, ik was er al vaker geweest maar toen was het nog kerkgebouw van de Gereformeerde kerk Kapelle Biezelinge. De Arseniuskerk is inmiddels alweer meer dan een jaar het onderkomen van de Zeeuwse gemeenschap van de Koptisch-orthodoxe kerk. Bijzonder om nu te ervaren dat je met het binnengaan van de kerkdeuren aan de Biezelingsestraat met een paar stappen grote afstanden overbrugt.
Egypte is het land van herkomst van veel Zeeuwse leden van deze gemeenschap en in dat land is de Koptisch orthodoxe kerk dan ook de belangrijkste christelijke kerk. Voor wie het interesseert: ‘Kopt’ is een Arabische verbastering voor Egypte en het woord ‘Kopt’ wordt, zo las ik ergens, in de Egyptische volkstaal ook wel gebruikt als aanduiding voor alle niet-moslims in Egypte.
Na mijn binnenstappen in de ruimte van deze Bevelandse Open Kerk was er, naast de herkenbaarheid van afbeeldingen en psalmregels, vooral een plezierige ontmoeting met twee gastheren die uitleg gaven bij wat te zien is. In deze kerk geen toegevoegde artistieke uitingen van regionale kunstenaars. In al zijn eenvoud heeft de kerk van zichzelf al genoeg te zien en beleven. Misschien zou dat trouwens ook wel gelden voor die andere open Zeeuwse kerken. Want zonder iets tekort te willen doen aan al het moois dat als extraatjes wordt toegevoegd aan de bouwkundige en liturgische ‘kunst’ van eeuwen her, soms is het wat veel dat we toevoegen.
Stil leven in Hoedjes en Kapelse Kopten. Twee keer een half uur een Open Kerk binnen gestapt. Twee keer de moeite waard. Twee verschillende ervaringen maar in de kern een grote overeenkomst. Want wat de meeste indruk maakte was zowel in Hoedjes als in Kapelle de vriendelijke ontvangst. De woorden van de apostel zijn een kleine 2000 jaar later nog niet verstomd: ‘uw vriendelijkheid zij alle mensen bekend’. Mooi die Open Kerken in Zeeland in de zomerperiode. Wat mij betreft mag die klimaatverandering doorzetten, heel veel zomer in de lange wintermaanden.
PZC Monnikenwerk, juli 2015